محمد حسین امین پور
اکسپوی ایران ۲۰۲۵؛ سکوی پرتاب صادرات و گردشگری به بازارهای جهانی
برگزاری رویداد بین‌المللی اکسپوی ایران ۲۰۲۵ یک نقطه عطف در توسعه دیپلماسی اقتصادی، ارتقای صادرات غیرنفتی، و شکوفایی گردشگری ایران محسوب می‌شود. این رویداد که با حضور صدها شرکت داخلی و خارجی، هیئت‌های تجاری، سرمایه‌گذاران و فعالان صنعت گردشگری برگزار شده، به بستری مؤثر برای نمایش توانمندی‌های اقتصادی و فرهنگی ایران تبدیل شده است.
نقش اکسپو در توسعه صادرات غیرنفتی
یکی از مهم‌ترین مزایای برگزاری اکسپوها، به‌ویژه در سطح بین‌المللی، ایجاد بستر ارتباطی میان تولیدکنندگان داخلی و بازارهای هدف صادراتی است. در اکسپوی ایران ۲۰۲۵ بیش از ۶۰۰ شرکت ایرانی از صنایع گوناگون نظیر کشاورزی، صنایع غذایی، فناوری‌های نوین، نساجی، دارویی، انرژی و خدمات حضور یافتند. این شرکت‌ها فرصت یافتند تا محصولات خود را در معرض دید بازدیدکنندگان تخصصی خارجی قرار داده و با تجار بین‌المللی وارد مذاکره شوند.
در جریان این رویداد، بیش از ۳۰۰ نشست B2B بین تولیدکنندگان ایرانی و خریداران خارجی برگزار شد. همچنین ده‌ها تفاهم‌نامه صادراتی میان شرکت‌های ایرانی با کشورهای هدف از جمله روسیه، قزاقستان، چین، عراق، عمان و امارات به امضا رسید. این امر نشان‌دهنده تاثیر مستقیم این نمایشگاه بر توسعه صادرات و جذب بازارهای جدید برای کالاهای ایرانی است.
گردشگری؛ از معرفی فرهنگ تا جذب سرمایه
اکسپوی ایران ۲۰۲۵ تنها به معرفی کالا و خدمات اقتصادی محدود نمی‌شود؛ بلکه نقش مهمی در توسعه گردشگری و دیپلماسی فرهنگی ایفا می‌کند. غرفه‌های معرفی میراث فرهنگی، نمایشگاه‌های صنایع دستی، اجرای زنده موسیقی سنتی، پرفورمنس‌های هنری و گردشگری مجازی، بخشی از برنامه‌های متنوع فرهنگی این رویداد بودند که بازدیدکنندگان خارجی را به شکلی ملموس با فرهنگ ایرانی آشنا کردند.
در این دوره، تمرکز ویژه‌ای بر معرفی ظرفیت‌های بوم‌گردی، گردشگری سلامت، و گردشگری تاریخی صورت گرفت. حضور آژانس‌های مسافرتی معتبر، بلاگرهای سفر، و اینفلوئنسرهای بین‌المللی در حوزه گردشگری به جذابیت اکسپو افزوده و در کنار کمپین‌های رسانه‌ای هدفمند، ایران را به عنوان مقصدی جذاب و بکر برای گردشگران جهانی معرفی کرد.
تحلیل شرایط برگزاری اکسپو ۲۰۲۵ نسبت به سال‌های گذشته
اکسپوی ایران در سال ۲۰۲۵ نسبت به دوره‌های قبلی با تغییراتی ساختاری و رویکردی همراه بود. نخست آن‌که برنامه‌ریزی این دوره با تمرکز بر جذب مخاطب بین‌المللی انجام شده بود. دعوت هدفمند از هیئت‌های تجاری، حضور رایزنان اقتصادی سفارت‌خانه‌ها، و همکاری با اتاق‌های بازرگانی خارجی، باعث شد تا تعداد بازدیدکنندگان خارجی این دوره به بیش از ۳۰ درصد افزایش یابد.
همچنین برای نخستین بار پاویون‌های اختصاصی برای کشورهای خاص طراحی شد؛ به‌گونه‌ای که برخی از کشورهای شریک تجاری ایران نظیر روسیه، هند، ارمنستان و چین با تیم‌های کامل اقتصادی و فرهنگی در اکسپو حضور داشتند. این مسأله نشانگر ارتقای جایگاه بین‌المللی این نمایشگاه در مقایسه با دوره‌های گذشته است.
از نظر فنی و اجرایی نیز شاهد ارتقاء زیرساخت‌ها، دیجیتالی‌سازی فرایندها، و خدمات‌دهی بهتر به غرفه‌داران بودیم. ثبت‌نام آنلاین، نقشه تعاملی نمایشگاه، سیستم نوبت‌دهی برای جلسات B2B، و بهره‌مندی از اپلیکیشن اختصاصی، از جمله نوآوری‌های اجرایی این دوره بودند که تجربه کاربران را بهبود بخشیدند.
استقبال فعالان اقتصادی و تحلیل بازخوردها
استقبال فعالان اقتصادی ایرانی از این اکسپو، به‌ویژه در بخش شرکت‌های دانش‌بنیان و صادرات‌محور، بسیار چشمگیر بود. همچنین شاهد مشارکت بخش خصوصی در قالب انجمن‌های تخصصی، خوشه‌های صنعتی و شتاب‌دهنده‌ها بودیم که نشان از بلوغ زیست‌بوم صادراتی کشور دارد. از سوی دیگر، بسیاری از شرکت‌های خارجی، این نمایشگاه را فرصتی مناسب برای شناخت بازار ایران، برقراری ارتباط با تأمین‌کنندگان محلی، و بررسی زمینه‌های سرمایه‌گذاری ارزیابی کردند.
براساس گزارش نهایی ستاد برگزاری، بیش از ۸۰ درصد شرکت‌کنندگان داخلی و ۷۰ درصد شرکت‌کنندگان خارجی، رضایت بالا از نحوه برگزاری، کیفیت تعاملات، و فرصت‌های تجاری موجود را اعلام کردند. تحلیل‌گران اقتصادی نیز پیش‌بینی کرده‌اند که اکسپوی ۲۰۲۵ زمینه‌ساز افزایش حدود ۲۰ درصدی در حجم صادرات غیرنفتی ایران در بازه یک‌ساله آتی خواهد بود.
Iran Expo 2025: A Launchpad for Global Trade and Tourism
The Iran Expo 2025 marks a significant milestone in strengthening economic diplomacy, promoting non-oil exports, and boosting Iran’s tourism sector. This international event, attended by hundreds of domestic and foreign companies, trade delegations, investors, and tourism experts, served as a powerful platform to showcase Iran’s economic and cultural capacities.
Expo's Role in Expanding Non-Oil Exports
One of the key benefits of international expos is their ability to connect domestic producers with target export markets. Over 600 Iranian companies from diverse sectors—agriculture, food, technology, textiles, pharmaceuticals, energy, and services—participated in Iran Expo 2025. These firms had the opportunity to exhibit their products and engage with international buyers.
Over 300 B2B meetings were held during the event, resulting in dozens of export agreements signed with countries like Russia, Kazakhstan, China, Iraq, Oman, and the UAE. These outcomes clearly demonstrate the expo’s direct impact on expanding Iran’s non-oil export landscape.
Tourism as a Tool for Cultural Diplomacy
Iran Expo 2025 extended beyond economic showcases to embrace tourism and cultural diplomacy. Cultural heritage exhibitions, handicraft showcases, traditional music performances, art installations, and virtual tourism experiences gave international visitors an immersive encounter with Iranian culture.
Special attention was given to promoting eco-tourism, medical tourism, and historical travel. The presence of international travel agencies, popular travel bloggers, and influencers—along with strategic media campaigns—positioned Iran as an attractive, underexplored destination on the global tourism map.
Comparing Iran Expo 2025 with Previous Editions
Compared to past editions, Iran Expo 2025 underwent structural and strategic changes. For the first time, the event was internationally focused from the planning stage. Targeted invitations to foreign delegations, participation of economic attachés, and partnerships with international chambers of commerce led to a 30% increase in foreign visitors.
Country-specific pavilions were introduced, hosting trade partners like Russia, India, Armenia, and China with full economic and cultural delegations. This evolution reflects the expo’s rising international stature.
From an operational standpoint, this year’s expo featured improved infrastructure, digitized processes, and enhanced exhibitor services. Online registration, interactive maps, digital appointment systems for B2B meetings, and a dedicated mobile app significantly improved user experience.
Economic Community Feedback and Insights
Iranian exporters—especially knowledge-based firms and SMEs—showed strong interest in the expo. Industry associations, business clusters, and accelerators also participated actively, reflecting a maturing export ecosystem. International firms viewed the expo as an opportunity to understand Iran’s market, connect with local suppliers, and explore investment prospects.
According to the organizing committee’s final report, over 80% of domestic participants and 70% of international visitors expressed high satisfaction with the event’s organization, networking opportunities, and business outcomes. Economic analysts project a potential 20% increase in Iran’s non-oil exports within the next year as a direct result of Iran Expo 2025.
